کسب و کارهای رمضانی در تهران قدیم | توپی‌های خوشمزه و معروف مغازه پدر آقای پروین | بساط کتاب در حیاط و رواق و فضای مساجد
تاریخ انتشار: ۲۶ فروردین ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۴۷۹۴۲۴۵
همشهری آنلاین - بهاره خسروی : «همین‌که آفتاب قوس معمولی خود را در حال پیمودن بود، کوچه‌ها پر از جمعیت می‌شوند و چون موقع انداختن توپ، علامت افطار نزدیک می‌شود قلیان‌فروش‌های دوره‌گرد تنباکو را سرقلیان‌ها می‌ریزند، قهوه‌چی‌ها، چای در قوری‌ها دم می‌کنند و دکان‌های آشپزی از جمعیت پر می‌شوند و به‌محض اینکه صدای توپ شنیده شد، استکان‌های چای در قهوه‌خانه‌ها به‌سرعت میان مردم تقسیم می‌شوند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
این چند سطر توصیفی از حال و هوای ماه مبارک رمضان در تهران قدیم به روایت «هانری رنه دالمانی» است. این عتیقه‌شناس فرانسوی که دوره قاجار در ایران زندگی می‌کرد در کتاب سفرنامه‌اش «از خراسان تا بختیاری» که در آن به سبک زندگی و آداب رسوم مردم ایران پرداخته از تغییر سبک زندگی و کسب و کار اهالی پایتخت‌نشین طی ماه رمضان هم روایت کرده است: « حلول این ماه مبارک در هر فصلی از سال برای ایرانی‌ها دست‌کمی از نوروز نداشت و در طول یک ماه باعث تغییرات فراوانی در سبک زندگی و کسب و کار آنها می‌شد. بسیاری از سنت‌های زیبا و حسنه و همچنین برخی مشاغل و عادات به‌واسطه این ماه پرخیر و برکت و اعتقادات مذهبی میان مردم گل می‌کرد و پررونق می‌شد.»
تغییر در کسب وکارهاماه رمضان زمان تغییر در سبک کسب و کار و برنامه‌های روزمره هم بود. به واسطه این ماه برای پرکردن اوقات فراغت مردم مشاغلی مانند معرکه‌گیری، دستفروشی، مسئله‌گویی و... رونق می‌گرفتند.«مهدی یساولی» پژوهشگر تاریخی به نقل از کتاب خاطرات سعید نفیسی روایت می کند:« میرزا ابراهیم‌خان تفرشی، له‌له‌ای که ما داشتیم اعتقادی مفرط به صدرالعلما داشت که در مسجد سیدعزیزالله بازار نماز می‌خواند. او اغلب روزها ما را با خود به آن مسجد می‌برد و ۴ یا ۵ ساعت در آن مسجد بودیم. در صحن مساجد بزرگ دیگر مانند مسجد شاه یا مسجد جامع معروف به مسجد جمعه و مسجد سپهسالار قدیم در بازار پامنار و مسجد سپهسالار جدید در جوار بهارستان در هر گوشه‌ای بساطی پرمشتری و پررونق برپا بود. در یک گوشه مردم گرد مسئله‌گو حلقه‌زده بودند. یک جا درویشی بساط‌گسترده و مداحی می‌کرد و مناقب می‌گفت. در سراسر ماه رمضان تقریباً از ظهر به بعد مردم بیرون از خانه‌ها وقت می‌گذراندند. مردم طبقه سوم(جامعه) در بازار اطراف مسجد شاه و خیابان ناصرخسرو گرد می‌آمدند.»
نفیسی در ادامه خاطراتش از نحوه تردد مردم و اعلام وقت افطار در ماه رمضان می‌نویسد: «عبور و مرور در شب‌های رمضان آزاد می‌شد. برای مردمی که ساعت نداشتند در میدان توپخانه آن روز و میدان سپه امروز در موقع افطار و سحری توپ می‌انداختند. اما بعدها این توپ‌ها را به باغشاه بردند و مردم را خبر می‌کردند.»
توپی‌های معروف پدر پروینیکی از مکان‌های پرمشتری کله‌پزی‌ها و قهوه‌خانه‌ها بودند. «احمد مسجدجامعی» عضو سابق شورای اسلامی شهر تهران در این‌باره روایت می‌کند: «قهوه‌خانه‌ها هم طرف افطار باز می‌شد و برنامه‌های خاصی اعم از پرده‌خوانی، شاهنامه‌خوانی،شعرخوانی یا ترنا بازی داشتند و بساط قلیان‌کشی و مشاعره هم مهیا بود. البته بعضی‌ها فالوده و یخ در بهشت و خرما هم به پذیرایی‌هایشان اضافه می‌کردند ولی از دیزی خبری نبود.»
او اضافه می‌کند: «کبابی‌ها هم بیشتر آش رشته و در این اواخر حلیم هم می‌فروختند و تقریباً فروش کباب تعطیل بود. اما بساط کله‌پزی‌ها رونق می‌یافت و از افطار تا سحر یکسره پذیرای مشتریان بودند. اطراف منزل ما پدر آقای پروین مغازه داشت. در ماه رمضان، غذای خوشمزه‌ای با شیردان گوسفند تهیه می‌کرد که به آن توپی می‌گفتند. حمام‌ها هم که تا صبح باز بودند از حالت شست‌وشوی صرف خارج می‌شدند. چون شب‌ها فراغت بیشتری بود، می‌نشستند و مدت‌ها گپ‌وگفت می‌کردند؛ در مجموع همین شرایط فضای کوچه و شهر را زنده می‌کرد. در رمضان کتابفروشی‌ها هم از جمله در مساجد مهم شهر رونق می‌یافتند و دستفروش‌ها، بساط کتاب را کنار صحن و حیاط و رواق و فضای پیرامون مساجد راه می‌انداختند. کتابفروشی‌ها هم بعد از نماز ظهر و عصر تا غروب پاتوق اهل کتاب بود.»
کد خبر 669600 برچسب‌ها هویت شهری تهران رمضانمنبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: هویت شهری تهران رمضان ماه رمضان خانه ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۷۹۴۲۴۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
پل آستر نویسنده معروف آمریکایی درگذشت
«پل آستر»، نویسنده آمریکایی سه‌گانه «نیویورک» درگذشت.
به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، «پل آستر» نویسنده ۳۴ کتاب از جمله سه‌گانه مشهور «نیویورک» در سن ۷۷ سالگی درگذشت. «گاردین» نوشت، «جکی لیدن»، دوست و همکار این نویسنده اعلام کرد که «آستر» در روز سه‌شنبه در پی عوارض ناشی از سرطان ریه درگذشت.
داستان‌های او مملو از مضامین اتفاقات تصادفی، شانس و سرنوشت نوشته شده‌اند. بسیاری از قهرمانان داستان‌ها، خود نویسنده هستند و مجموعه آثار او خودارجاعی است و شخصیت‌هایی از رمان‌های اولیه دوباره در رمان‌های بعدی ظاهر می‌شوند.
«آستر» در سال ۱۹۴۷ میلادی در «نیوجرسی» متولد شد. به گفته خود این نویسنده، او روند نگارش را از سن هشت سالگی و زمانی آغاز کرد که امضا گرفتن از یک بازیکن بیسبال را به این دلیل از دست داده بود که نه او و نه والدینش با خود مداد همراه نداشتند. از آن زمان به بعد «آستر» همه جا با خود مداد می‌برد. «آستر» در مقاله‌ای در سال ۱۹۹۵ نوشته بود: «اگر یک مداد با خود در جیبتان داشته باشید، احتمال زیادی وجود دارد که یک روز وسوسه شوید که از آن استفاده کنید.»
«آستر» در «دانشگاه کلمبیا» تحصیل کرد و در اوایل دهه ۷۰ میلادی به پاریس مهاجرت کرد و به فعالیت‌های مختلفی از جمله ترجمه کردن پرداخت. او در سال ۱۹۷۴ میلادی به ایالات متحده آمریکا بازگشت و ازدواج کرد.
در ژانویه سال ۱۹۷۹ میلادی پدر «آستر» درگذشت و این رویداد به دلیلی برای نگارش نخستین کتاب خاطرات این نویسنده تبدیل شد. «اختراع انزواء» در سال ۱۹۸۲ میلادی منتشر شد.
«آستر» با انتشار «شهر شیشه» در سال ۱۹۸۵ که نخستین جلد از سه‌گانه «نیویورک» بود به موفقیت چشمگیری دست یافت.
این نویسنده به طور مرتب در دهه ۸۰، ۹۰ و ۲۰۰۰ میلادی بیش از ده‌ها رمان از جمله «قصر ماه»(۱۹۸۹)، «موسیقی شانس»(۱۹۹۰)، «کتاب توهم»(۲۰۰۲) و «شب پیشگویی»(۲۰۰۳) منتشر کرد.
منبع: ایسنا
حادثه تلخ برای جوان معلول ساروی که نخبه دانشگاه بود